CMYK 1970’lere kadar diğer birçok renk uzayı gibi CMY olarak 3 renkten oluşmaktaydı. Siyah rengi ise bu 3 rengin karıştırılması ile elde ediyordu. Ancak siyah gibi çok kullanılan bir rengin bu yöntemle elde edilmesi hem süreçleri uzatıyor hem de maliyetleri artırıyordu. Bu nedenle de CMY renk uzayına anahtar renk olarak siyah renk de eklenmiş ve CMYK ortaya çıkmıştır. Matbaa teknolojileri tarihindeki bu değişiklik devrim niteliğinde bir etki yaparak maliyetlerin düşmesini ve baskı sürelerinin kısalmasını sağlamıştır.
CMYK Baskı Nasıl Yapılır?
Ara renklerin kullanımı ile yapılacak olan baskılama çalışmaları ana renklerin sırası ile üst üste baskılanması ile meydana gelir. Ara renklerin oluşumu için ana renklerin karışımı gerekmesinden dolayı tasarımcıların bu renkler üzerinde çalışma yapması gerekir. İyi bir tasarımcı renk uzayı nedir bileceği için baskı çalışmalarında siyahtan elinden geldiğince yararlanmaz. Siyah ile yapılacak olan çalışmalar hataya daha yatkın olacağı için siyah rengin elden geldiğince kullanılmaması baskının kalitesi için önemlidir.
CMYK kullanılarak yapılan baskılarda tüm renklerin oluşma mantığı ana renklerin birbiri ile karıştırılması esasına dayanır. Bu nedenle de ortaya çıkacak baskı ürünlerinin renklerini net görmek ve istenilen şekilde elde etmek için tasarımın CMYK renkleri kullanılarak yapılması gerekir. Pek çok tasarımcının düştüğü hata tasarımları CMYK renkleri kullanmadan hazırlamaktır. Bu gibi durumlarda baskı sonunda ortaya çıkan renkler tasarımla örtüşmeyebilir. Renklerin uyumu da tasarım içerisinde oldukça önemlidir.
CMYK Kullanımı
İyi bir tasarımcının baskı işlemlerinde kullanacakları ana renklerden ara renkleri elde etmesi gerekir. Örneğin yeşil renkte baskı için sarı ve mavi renklerin kullanılması gerektiği için baskılama işlemlerinde renk tonu ayarlamalarına da dikkat edilmesi gerekir. Günümüzde tasarımcılar renk uzayı nedir sorusuna cevap olarak sundukları ana renklerden ara renkleri oluşturma cevabı ile konuya açıklık getirdikleri için 3 ana rengin kullanımı oldukça önemli duruma gelir.
Günümüzde siyah renk destekleme olarak kullanılabilse de hataya yakın bir renk olduğu için kullanımından kaçınılması tavsiye edilir. Siyah için 3 ana renkten yardım almak daha başarılı sonuçlara imza atmayı sağlayacağından dolayı tasarımcılar genellikle siyah renk kullanmamaya çalışırlar. Üst üste basılacak olan renkler ile diğer renklere ulaşacak olan tasarımcılar en başarılı renk oluşumları için doğru sıralamayı da kullanmalıdırlar. Bu sayede oldukça başarılı baskı renkleri ortaya çıkacağı için çalışma sırası da oldukça önem kazanır.
CMYK Baskı Programları
Corel Draw ve Adobe Illustrator programları ile vektörel çizim çalışmaları yapılabilir. Vektörel çizim programlarının renk tabanına CMYK denmesinden dolayı da “CMYK nedir?” sorusuna cevap bulunmuş olur. Kullanılacak olan programlar ile en kaliteli baskıları alacak olan tasarımcıların bu programları da etkin olarak kullanabiliyor olmaları gerekir. Matbaa teknolojisinde bu programların yüksek kalitede sonuçlar elde ediyor olmasından dolayı da matbaa sektörünün 1 numaralı gözdesi CMYK renkleri ile bu programlar diyebiliriz.
Günümüz teknolojisinde CMYK kullanımın oldukça önemli olmasının yanında kullanılacak olan bu programlar ile en başarılı baskı çalışmaları elde edilebilir. Konusunda uzman tasarımcılar hem CMYK konusunda hem de kullanılacak olan programlar konusunda oldukça profesyonel bir bilgiye sahip olmalıdırlar. Özellikle Photoshop gibi tasarım programları üzerinde çalışırken renk paletinin CMYK olarak seçilmesine özen gösterilmelidir.
RGB temelde İngilizcedeki Red, Green ve Blue sözcüklerinin baş harflarinin bir araya gelmiş halidir. Türkçeye ise bu kelimeler KYM şeklinde yani, Kırmızı, Yeşil ve Mavi kelimelerinin baş harfleri olarak çevrilirler.
RGB renklerin tarihi
RGB renk modeli 19. yy’in ortalarında Thomas Young ve Hermann Helmholtz tarafından geliştirilen Young – Helmholtz teorisine ya da bir diğer adıyla trikromatik yani üç renkli renkli görme modeline dayanır. Daha sonra James Clerk Maxwell, bu teoriyi daha da detaylandırarak bizim de bildiğimiz renk üçgenini oluşturur.
Işığı temel aldığımızda, doğada bulunan tüm renklerin kodları bu üç renge referans verilerek oluşturulur. RGB uzayında tüm renkler, üç ana rengin farklı oranlarda birleştirilmeleriyle oluşur. Örneğin, bu üç rengin %100 oranında bir araya gelmesiyle beyaz renk ortaya çıkarken, %0 oranında birleşmeleriyle de siyah renk oluşur.
Neden RGB renk modeli var?
RGB renk modelinin oluşturulmasındaki temel amaç, televizyon veya bilgisayar gibi elektronik sistemlerde görüntülerin oluşturulması ve gösterilmesidir. Ama aynı zamanda bu renk modeli geleneksel fotoğrafçılık alanında da kullanılmaktadır. Elektronik çağdan önce, henüz RGB keşfedilmemişken de bu teori insanların renkleri algılaması teorisine dayanıyordu.
RGB renk modeli bir cihaz odaklı renk modelidir. Renk elementleri ve bu elementlerin kırmızı, yeşil ve mavi renk düzeylerine verdikleri tepkiler üreticiden üreticiye hatta bazen aynı cihaz içerisinde bile değiştiği için farklı cihazlar RGB renklerin derecelerini farklı algılarlar ya da farklı üretirler. Bu nedenle RGB renkleri farklı cihazlar arasında aynı renk tonuna işaret etmeyebilir.
En bilindik RGB kullanan araçlar renkli televizyonlar ve video kameralar, renkli tarayıcılar, bilgisayar oyunları ve dijital kameralardır.
RGB ile nasıl renk oluşturulur?
RGB renkler ile yeni bir renk oluşturmak için, bu üç ışığında siyah ekran ya da beyaz zemin üzerinde birleştirilmiş olmaları gerekir. Bu üç ışık kaynağı, yeni oluşacak rengin bileşeni olarak adlandırılır ve bunlardan her biri yeni oluşan rengin içinde rast gele seçilmiş bir yoğunlukta bulunabilirler; hiç olmayabilecekleri gibi çok yoğun bir şekilde de bulunabilirler y da tamamen hepsinin karışımı da olabilir.
RGB renk modeli eklemeli bir modeldir. Bunu da ortaya bir renk spektrumu çıkarmak için bu renklerin farklı oranlarda birbirlerine eklenmek zorunda olmasından anlayabiliriz. Bütün renklerin tam yoğunlukla kullanılması bize beyaz rengi vereceği gibi ( burada beyaz renginin kalitesinin kullanılacak ana renk kaynağının yapısına göre değişeceği göz önünde bulundurulmalıdır) sıfır yoğunlukta birleşmeleri de bize siyah rengi verecektir ( hiçbir ışık ya da rengin olmaması siyah olarak değerlendirilir).
Aslında, bütün elementlerin yoğunluğu eşit olduğunda sonuç, yoğunluğun derecesine göre açık ya da koyu olarak değişecek olan gri rengin bir yansıması olur. Eğer bütün bileşenler farklı yoğunlukta birleştirilirse, sonuç renkli bir ton oluşturur. Bu ton ana renklerin yoğunluk derecelerine göre az ya da çok doygun bir ton olur.
Bu üç renkten birinin yoğunluğu diğerlerine göre daha fazla olduğunda, ortaya çıkacak olan yeni ton bu ana renge daha yakın bir ton olur ( kırmızımsı, yeşilimsi ya da mavimsi gibi). Ayrıca eğer iki ana rengin yoğunluğu aynı olduğunda, bu durumda da ortaya çıkacak olan sonuç ikincil renklere daha yakın olacak olan bir ton olur (camgöbeği, mor ya da sarının tonlarında).
Bu ikincil renkler, iki ana rengin eşit olarak birleştirilmesiyle meydana gelirler. Camgöbeği, yeşil ve mavinin birleşiminden; mor, kırmızı ve mavinin birleşiminden; sarı ise kırmızı ve yeşilin birleşiminden elde edilir. Her ikincil renk aynı zamanda bir ana rengin tümleyicisidir ya da tamamlayıcısıdır. Bir ana renk ve onun tümleyeni olan bir ara renk karıştırıldığında ortaya beyaz renk çıkar. Camgöbeği, kırmızı rengin tümleyeniyken, mor, yeşil rengin, sarı ise mavi rengin tümleyen rengidir.
RGB renk modeli kendi başına kalorimetrik olarak kırmızı, yeşil ve mavi rengi tanımlamaz. Sonuç olarak bu renklerin karışımından ortaya çıkacak sonuç ise mutlak olarak tanımlanamaz. Kırmızı, yeşil ve mavi kalorimetrik olarak tam anlamıyla tanımlandığında, renk modeli de mutlak bir renk uzayına dönüşür.
Yorumlar